Büyük Hayallerin Mimarı Fatih Sultan Mehmet

Büyük Hayallerin Mimarı Fatih Sultan Mehmet

Kültür Edebiyat

İstanbul'u fetheden II. Mehmed'i 'Fatih' yapan sır neydi? Molla Hüsrev'in Fatih Sultan Mehmet'e verdiği "Hayal kur" şifresi ne anlama geliyordu? Derin Tarih, Fatih Sultan Mehmed'in ve İstanbul'un fethinin şifrelerini yazdı

Sultan II.Murad'ın tahttan feragat edip yerine 12 yaşındaki oğlu Şehzade Mehmed'in geçirmesi ve "Bundan gerü padişahunuz budur, göreyim sizi itihat üzeri olasuz" demesi, pek çok "Devletlü"'nün itirazı ile karşılanmıştır.Hele Sadrazam Şandarlı Halil Paşa...

Çandarlı deyip geçmek olmaz! Zira anadolu'nun en tanınmış ailelerindendi Çandarlı ailesi, ayrıca çok zengindi.

Aşık Paşazade anlatıyor;

"Sultan II.Murad'a artan savaş masraflarını karşılamak üzere acil para lazım olur.Sadrazam Çandarlı Halil Paşa'yı huzuruna çağırtmış,borç istemiş:."Sefer masarifatı içün akçe gerektür,vadesi geldükte iade etmek şartı ile bir miktar akçe viresün". Çandarlı Halil Paşa şu mealde cevap vermiş:"Tedarik içün biraz mühlet lazım, kangın miktar virebileceksen bugün,yarun arz iderüm"

Fazlullah Paşa Padişahın borç istediğini nasıl olduysa duymuş.Duyunca destur ile huzura dalmış"Kul kısmınna borç alınmaz!"diye sertçe tepki gösterdi.Fazlullah sözüne şöyle devam eder:"Şevketlü hünkarı, padişahlar borç almazlar".Çaresizce Padişah "Lazım oldukça başkaca çare kalur mi ki", vezirüm? 

"Padişahlara hazine gerektür Hünkarım! Müsaade buyrulursa size hazine tedarük edelüm."Padişah ise :"Bu işi nasıl yapacaksun vezirüm?"Fazlullah Paşa :"Sayenüzde ahali zengincedür,malları-mülkleri çokçadur.Bir yollarını bulup elleründen almak münasiptür..Böylece hazine tedariki yapmış oluruz.Leşger gazadan geru kalmaz".Sultan II.Murad öfke ile cevap vermiş:"Bre Fazlullah diye gürlemiş, " bu nasıl söz? Bilmezmisün kim bizüm mülkümüzde 3 helal lokma var: Bunlardan birincisi madenlerimüzdür;İkincisi Vergilerdür;Üçüncüsü Harp ganimetleridür.Bizim leşgerimüz gaziler leşgeridür kim kursaklaruna haram lokma girmez.Şol padişah kim leşgerine haram lokma yedirür, olleşger harami olur.Harami'nin sebatı yoktur. Bir küçük zorluk gördükte firara kadem basar. Biz leşgerimüze haram lokma yedirmezüz.Söylediklerün duymaz olan."

Diyeceğim şu ki, Çandarlı'nın sözü yabana atılır söz değildir. O da bunu biliyor, bildiği için de Padişaha diller döküyor. Söz kar etmediğini görünce öfkelendi. Ölümü dahi göze alıp kükredi:"Bizi bir sıbyana burakub nerelere gitmektesün?"

Sultan II. Murad belki ilk kez çok güvendiği sadrazamının sözünü çiğnedi:"Bundan gerü padişahunuz Sultan Mehmed Han'dur, mübarek ola"dedi, ama şaşkın bakışlarından tedirgin olup mazeret bildirmek mecburiyetinde kaldı:"Bakın a vezirlerüm! Ayruk yaş kemalden zevale döndü, bundan gerisün dünya yoktur. Kalan vaktimüzü Manisa sarayında ibadet ve taatle geçireceğiz."

Çandarlı, "Hünkarım,Edirne sarayında da ibadet ve taat ile ömür geçirebilirsüz,bizi bir sıbyancuğa bırakmayun!" diye ısrar ettiysede dinletemedi.Padişahta başka kelam etmedi sustukaldı.

Padişah"Hay Çandarlı! Peygamber efendimizin (s.a.s) işaret buyurduğu istikamette kostantiniye'yi muhasara altına alduk amma feth idemeduk.Sonrasında bir Allah dostu,'Sen değil , o'diye Mehmedimizin adına bir edebiyat sırrı gibi kulağumuza üfledi.Andan gerü durmak olmaz:Osman oğlu'nu Peygamber müjdesine vasıl idecek Padişahın yolunu açup,devlet'i aliyye içun son fedakarluğumuzu yapıyoruz."diyemedi.Deseydi bile anlayacaklarından emin değildi.

Sustu.Kararını tatbik etti;gitti, Manisa sarayına yerleşti.Fakat"Fitne" boş durmadı.Birtaraftan yeniçeriler ayaklanıp eski Padişahı tahtta döndürmeye çalışırken, diğer taraftan Macarlar 10 yıl süreli barış antlaşmasını bozdular. Osmanlı sınır kalelerine saldırdılar.

 

Paylaş