Neden her yıl grip aşısı olmalıyız?

13 Kasım, 2012 Radyo 7

Radyo 7'de, Eda Özdemir Çelebi'nin hazırlayıp sunduğu Eda ile Gün Ortası'nın program konuğu Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Aydoğan LERMİ oldu.

Eda : Gribal enfeksiyon ve soğuk algınlığı arasında ki benzerlikler nelerdir?

Aydoğan LERMİ : Soğuk algınlığına sebep olacak yüzlerce mikrop var. Üç yüzden fazla mikrop soğuk algınlığı dediğimiz şikayetlere sebep oluyor. Bu şikayetler burun ve boğazda sınırlı kalan şikayetler. Hafif ateşle seyreden brun tıkanıklığı, burun akıntısı, göz yaşarması, gözlerde kuruma, yanma, kulaklarda tıkanma, hafif boğaz ağrısı şikayetleri soğuk algınlığı tablosudur. Influenza dediğimiz grip bunun ötesinde bir hastalık. Grip, çok şiddetli kas ağrılarıyla, yüksek ateşle, yatağa düşüren, şiddetli baş ve sırt ağrısı, eklem ağrıları yapan ve fırsat bulursa akciğer iltihabı yani zatürreye sebep olan 65 yaş üzeri ve 5 yaş altı çocuklar için ölümcül seyredebilen çok ağır bir hastalıktır. Başlangıç bulguları benzese de, grip ağır bir tabloya sebep olur.

Eda : Grip kendini nasıl gösteriyor?

Aydoğan LERMİ : Viral bir hastalıktır. İnsanlarda olduğu kadar hayvanlarda da hastalık yapan bir mikrop. Hayvan vücudunda uzun süre saklı kalabiliyor. İnsanların bir arada yaşadıkları mevsimleri seçerek salgınlar yapıyor. Sonbahar, okulların açılması, insanların kapalı yerlerde daha uzun süre kalması, havanın soğumasıyla burun boğaz salgısının azalıp kuruması ve mikropların yerleşmesine uygun hale gelmesi bu mikrobun salgın yapması için bire bir fırsatlardır. Grip salgınları daha çok Eylül ayında başlar, Nisan ayına kadar devam eder. Bu süre içinde aşı olmakta fayda var.

Eda : Neden her sene grip aşısı olmalıyız?

Aydoğan LERMİ : Grip çok akıllı bir mikrop. Kendi üstünde ki yapıyı değiştiriyor ve her yıl tanınmaz hale geliyor. 10 yılda bir çok tanınmaz hale gelip ağır salgınlara sebep oluyor. 1918 yılında birinci dünya savaşında daha çok grip den ölen oldu. Dünya çapında ölümler yapabilen bir mikroptur. Bu yüzden vücudun bunu bir seferlik aşıyla tanıması mümkün değildir. Dünya da giribin bu tür hareketlerini izleyen büyük labaratuvarlar var. Bu tür şikayetleri olan hastalardan örnekler alıp Dünya Sağlık Örgütü'ne bildiriyorlar. Tüm dünyadan gelen verilerle ilgili yayın yapılıyor. Yani, bu sene gribin şu çeşidini göreceğiz deniyor. Ona göre aşı hazırlanıp Eylül ayında piyasaya çıkıyor. Çocuklara 6 yaş itibariyle yapılan oldukça koruyucu bir yöntemdir. Eylül, Ekim ayını kaçıranlar henüz daha grip salgını yoksa Nisan'a kadar bu aşı olunabilir.

Eda : Grip, kalp krizi riskini tetikler mi?

Aydoğan LERMİ : Altta yatan hastalığı tetikleyen bir özelliği var. Ölümler de en çok buna bağlı oluyor. Böbrek ve kalp yetmezliği olan hastanın yetmezliğini arttırıyor. KOAH'lı hastanın nefes alamaz hale gelmesine sebep oluyor. Dolayısıyla bu yolla ölüme sebebiyet veriyor. Bir kaç yıl öncesine kadar hamilelere ilaç verilmezdi ancak Dünya Sağlık Örgütün'ün söylediğine göre mutlaka hamilelerin 4. aydan itibaren 9. aya kadar eğer doğum sırasında grip sezonuna denk geliyorsa mutlaka aşılanmaları gerekir. Hamilelikte geçirilen grip, çocukda düşük tehlikesi yada erken doğuma sebep olur. Emziren annelerde grip, sütün kesilmesine, çocuğun grip olmasına sebep olabilir. Bu durumda onlarında aşılanması gerekir.

Eda : Grip'te ilaçla tedavi mümkün mü?

Aydoğan LERMİ : İlaçla tedavi de geç kalmamak gerekir. Grip için özel ilaçlar var ve bu ilaçların ilk iki gün içinde başlanması gerekiyor. Aksi halde gribe etki etmiyor. Gerçek grip enfeksiyonunda erken teşhiste hep gecikiyoruz. Çünkü, soğuk algınlığıyla çok karışıyor. Hasta tedaviye başlamakta gecikiyor. Komplikasyonlarda çok oluyor. Çocuklarda özellikle sinüzit, orta kulak iltihabı, büyükler de zatürre, altta hastalığı olanlarda hastalığın alevlenmesi ve yetmezlik haline gelmesi görülen komplikasyonlardır. İlk 24 saat içinde doktora başvurulursa basit bir boğaz salgısıyla hastalık tespit edilip hemen tedaviye başlanabilir.

Eda : Kimlere grip aşısı yapılmaz?

Aydoğan LERMİ : 6 yaşın altında ki çocuklara grip aşısı yapılmaz. Yumurta alerjisi olanlara yapılmaz. Nefesi tıkananlara özellikle yapmıyoruz. Akut ateşli hastalığı olan kişilere aşı yaşı yapılmıyor. Daha önce grip aşısı olmuş ve çok ciddi yan etki görmüş kişilere yapılmıyor. Daha çok 6 yaş üzerine aşı yapıyoruz. Özellikle riskli grubu grip affetmiyor.

Eda : Erişkinlerde aşı neden önemli?

Aydoğan LERMİ : Yurtlara gönderilen çocuklar mikroplarla karşı karşıya kalıyor. Sigara içen, kalp yetmezliği olan, KOAH olan, diyabeti bulunan kişi aşı olması gerekir. Mutlaka 18 üzerinde ki çocukların tetanoz, difteri aşısı olmasında fayda var. Diyabet hastalarının varisella, zona, suçiçeği aşısı olması gerekir. 50 yaş üzerindeki kişilere mutlaka yapılmalıdır.

Eda : Grip tedavisinde bitkilerden faydalanmak gerekir mi?

Aydoğan LERMİ : Bitkileri kullanmak da hiçbir sakınca yok. Ancak bunları kullanırken de doktor müdahalesini geciktirmeden kullanmak gerekiyor. Nane-limon kaynatalım ama ilk 24 saatte riskli grup hastasını doktora götürmek gerekir.

Eda ile Gün Ortası Pazartesi'den Perşembe'ye Saat 12.00'da Radyo 7'de...

Eda ile Gün Ortası'nda Sağlıklı Yaşam her Pazartesi Saat 13.00'da Radyo 7'de...